EK SAYFA
- 657-2
باب: الصلاة
على القبر بعد
ما يدفن.
66. Cenaze Gömüldükten Sonra Mezarı Başında Cenaze Namazı Kılmak
حدثنا
حجاح بن
منهال: حدثنا
شعبة قال:
حدثني سليمان
الشيباني قال:
سمعت الشعبي قال:
أخبرني
مع من مر
النبي صلى
الله عليه
وسلم على قبر
منبوذ، فأمهم
وصلوا خلفه.
قلت: من حدثك
هذا يا أبا
عمرو؟ قال:
ابن عباس رضي
الله عنهما.
[-1336-] Şa'bî şöyle demiştir: "Nebi s.a.v. ile ayrı duran kabrin
yanına giden birinin bana haber verdiğine göre Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem
sahabeye imamlık yaptı, onlar da onun arkasında cenaze namazı kıldılar."
(Şa'bî'ye soruldu): "Ey Ebu Amr! Bunu sana kim haber verdi?" Şa'bî:
"İbn Abbas" dedi.
حدثنا
محمد بن
الفضل: حدثنا
حماد بن زيد،
عن ثابت، عن
أبي رافع، عن أبي
هريرة رضي
الله عنه:
أن
أسود، رجلا أو
امرأة، كان
يقم المسجد،
فمات ولم يعلم
النبي صلى
الله عليه
وسلم بموته، فذكره
ذات يوم فقال:
(ما فعل ذلك
الإنسان).
قالوا: مات يا
رسول الله.
قال: (أفلا
آذنتموني).
فقالوا: إنه
كان كذا وكذا
قصته. قال:
فحقروا شأنه،
قال: (فدلوني
على قبره).
فأتي قبره
فصلى عليه.
[-1337-] Ebu Hureyre r.a. şöyle dedi: Esved (adındaki bir kadın) mescidi
süpürürdü. Bu kişi öldü.Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in onun öldüğünden
haberi olmadı. Bir gün onu hatırlayarak: "Şu insan ne yaptı" dedi.
Sahabe: "O öldü ey Allah'ın Resulü" dediler. Nebi s.a.v. "Bana
bildirseydiniz ya" dedi. Sahabe: "O şöyle şöyle (önemsiz) bir
insandı" dediler. Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem: "Bana onun
kabrini gösterin" dedi. Kabir kendisine gösterilince kabrin yanına gitti
ve onun cenaze namazını kıldı.
AÇIKLAMA: Cenaze gömüldükten sonra mezarı başında
namazının kılınması da ihtilaflı konulardandır. İbnü'l-Münzir şöyle demiştir:
Çoğunluk bunun meşru olduğu görüşünü benimsemiştir. en-Nehaî, İmam Malik ve Ebu
Hanife bunu meşru görmemiştir. Onlardan rivayet edildiğine göre, ölü için namaz
kılınmadan defne-dilmişse onun cenaze namazı kılınır, aksi takdirde kılınmaz.
İbn Hibban, Hammad İbn Seleme aracılığıyla Sabit'ten şunu rivayet etmiştir:
Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem şöyle buyurdu: "Bu kabirler, içinde
yatanlar için karanlıkla doludur. Yüce Allah benim namaz kılmam sebebiyle bu
kabirleri nurlandırır" İbn Hibban, muhalif görüşte olanların bu hadisi
delil göstererek, kabirlerde yatan kimseler İçin cenaze namazı kılmanın Nebi
s.a.v.'e özgü niteliklerden olduğu görüşünü kabul ettiklerine işaret
etmektedir. Sonra Harice İbn Zeyd, İbn Sabit'ten nakledilen bu kıssanın bir
benzerini de kaydetmektedir. Bu rivayette İse şu ifadeler yer alıyor:
"Sonra kabrin başına geldi. Biz onun arkasında saf yaptık. O dört tekbir
getirdi." İbn Hıbban şunları kaydeder: Nebi Sallallahu Aleyhi ve
Sellem'in kendisi ile birlikte bu cenaze
namazını kılanları yadırgamaması, bunun başkası İçin de caiz olduğunu
açıklamaktır, bu Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem'e özgü değildir. Ancak bu görüş şöyle
eleştirilmiştir: "Dolaylı olarak gerçekleşen bir şey, bir şeyin asıl
olduğu konusunda delil olamaz."